Mật ong nguyên chất và những lợi ích sức khỏe từ nguồn 'kháng sinh tự nhiên'

1. Mật ong nguyên chất là gì?

Mật ong nguyên chất là mật ong được lấy trực tiếp từ tổ ong. Người nuôi ong thường chỉ lọc mật qua một tấm lưới hoặc nylon để loại bỏ các tạp chất, chẳng hạn như phấn hoa, sáp ong và các bộ phận của ong chết. Do không sử dụng phương pháp thanh trùng nên mật ong nguyên chất vẫn giữ được mùi thơm tự nhiên và nồng đậm.

Mật ong nguyên chất chứa nhiều chất dinh dưỡng mà đa phần ở dạng vi lượng. Nó có khoảng 22 axit amin, 31 khoáng chất khác nhau, nhiều loại vitamin, enzyme và chất chống ôxy hóa.

Phấn hoa trong mật ong rất bổ dưỡng, chứa hơn 250 chất, bao gồm vitamin, axit amin, axit béo thiết yếu, vi chất dinh dưỡng và chất chống ôxy hóa. Theo một nghiên cứu về những thành phần hóa học và ứng dụng trị liệu của phấn hoa ong đã chỉ ra rằng phấn hoa có nhiều lợi ích cho sức khỏe như chống ôxy hóa, chống viêm, kháng khuẩn, chống nấm và giảm đau. Những đặc tính này có thể góp phần vào những chức năng vốn có của mật ong trong việc hỗ trợ làm lành vết thương và diệt vi khuẩn.

2. Tác dụng của mật ong nguyên chất đối với sức khỏe

2.1 Một nguồn chất chống ôxy hóa tốt

Mật ong nguyên chất chứa một loạt các hóa chất thực vật hoạt động như chất chống ôxy hóa giúp bảo vệ cơ thể khỏi bị tổn thương tế bào do các gốc tự do.

Các gốc tự do góp phần vào quá trình lão hóa và cũng có thể góp phần vào sự phát triển của các bệnh mạn tính như ung thư và bệnh tim mạch . Nghiên cứu cho thấy, các hợp chất chống ôxy hóa trong mật ong nguyên chất được gọi là polyphenol có tác dụng chống viêm có thể có lợi trong việc bảo vệ chống lại một số tình trạng liên quan đến stress ôxy hóa.

Mật ong cũng có thể chứa phấn ong và keo ong, có tác dụng bảo vệ hệ hô hấp, tiêu hóa, tim mạch và thần kinh, thậm chí còn hỗ trợ bệnh nhân ung thư.

2.2 Kháng khuẩn và kháng nấm

Mật ong rất lành lại có hoạt tính kháng khuẩn hydrogen peroxide, glucose oxidase và có độ pH thấp nên được xem như một loại kháng sinh tự nhiên. Bôi mật ong trực tiếp lên các vết trầy xước, vết thương, vết nhiễm trùng ngoài da có tác dụng chống nhiễm khuẩn, giúp vết thương mau lành. Ngoài ra, vì thành phần hóa học độc đáo, nấm men hoặc vi khuẩn không phát triển được trong môi trường này.

Mật ong có thể sử dụng để làm sạch các vết thương, tiêu diệt các mầm bệnh thường gặp bao gồm:

- Escherichia coli hoặc E. coli, một loại vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm.

- Staphylococcus aureus hoặc S. aureus, một loại vi khuẩn gây trùng nhiễm trùng

- Helicobacter pylori hoặc H. pylori, một loại vi khuẩn gây bệnh dạ dày và niêm mạc dạ dày mạn tính. Sử dụng kết hợp mật ong và thuốc kháng sinh cho kết quả làm lành các ổ loét niêm mạc dạ dày tá tràng nhanh hơn việc chỉ sử dụng kháng sinh đơn độc.

2.3 Mật ong nguyên chất giúp trị ho hiệu quả

Từ xa xưa, đã có nhiều bài thuốc dân gian giúp trị ho hiệu quả từ mật ong. Được coi là nguồn kháng sinh tự nhiên, sử dụng mật ong trị ho giúp hạn chế việc phải sử dụng thuốc kháng sinh dẫn đến tình trạng nhờn thuốc, kháng thuốc, đặc biệt là với trẻ nhỏ.

Có nhiều bài thuốc kết hợp mật ong với một số thảo dược để trị ho đơn giản, dễ làm như:

Mật ong chanh đào: Mật ong cùng với chanh đào từ lâu đã là bài thuốc quý được lưu truyền trong dân gian trị các bệnh về hô hấp. Đến mùa chanh đào, mua chanh về rửa sạch, thái lát rồi ngâm với mật ong và đường phèn. Pha một cốc nước ấm với mật ong uống vào buổi sáng ngay sau khi ngủ dậy rất hiệu quả trong việc phòng và trị ho.

Mật ong gừng: Lấy một cốc nước nóng thêm 1 thìa gừng thái lát, 1 thìa mật ong sau đó khuấy đều lên và uống từng ngụm nhỏ. Sử dụng liên tục ngày 3-4 lần giúp giảm cảm giác đau rát, ngứa cổ và bớt ho.

Mật ong chưng quất xanh: Cách làm vô cùng đơn giản, chỉ cần 2- 3 quả quất xanh, rửa sạch, bổ đôi. Sau đó, cho vào quất khoảng 3 thìa mật ong nguyên chất. Cho quất và mật ong vào bát nhỏ rồi chưng cách thủy trong khoảng 20-30 phút. Sau đó, để cho nguội là có thể dùng được ngay.

2.4 Hỗ trợ tiêu hóa

Mật ong không chỉ có tác dụng bảo vệ đường ruột mà còn hỗ trợ các triệu chứng nhiễm khuẩn. Mật ong nguyên chất chưa prebiotics có lợi, có nghĩa là nó nuôi dưỡng các vi khuẩn tốt sống trong ruột. Điều này rất quan trọng không chỉ cho tiêu hóa mà còn cho sức khỏe tổng thể.

Mật ong ngăn chặn sự bám dính của vi khuẩn gây bệnh vào tế bào ruột, từ đó giảm nguy cơ nhiễm trùng và giúp cơ thể tránh khỏi việc bị nhiễm trùng đường tiêu hóa.

Ngoài ra các thuộc tính chống vi khuẩn của mật ong cũng giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục sau khi bị tiêu chảy nhiễm khuẩn.

Cách tốt nhất để phòng và hỗ trợ tiêu hóa là uống một cốc nước ấm pha mật ong vào mỗi buổi sáng sớm, khi vừa ngủ dậy.

2.5 Cải thiện trí nhớ

Thậm chí có thể có một số lợi ích về mặt nhận thức đối với mật ong nguyên chất. Một trong những tác dụng của mật ong rất đáng cân nhắc là chống lại căng thẳng, lo âu trong cuộc sống hằng ngày. Canxi có trong mật ong có khả năng làm chậm quá trình ôxy hóa các tế bào não bộ và giúp cải thiện trí nhớ.

Ngoài ra, canxi cũng giúp não hấp thụ nhanh chóng, mang lại kết quả tuyệt vời cho quá trình vận động và chuyển hóa của não. Các polyphenol trong mật ong có thể có tác dụng trong việc cải thiện trí nhớ.

3. Không dùng mật ong cho trẻ nhỏ dưới 1 tuổi

Ngoài các prebiotics và chất dinh dưỡng có lợi, mật ong nguyên chất cũng có thể mang vi khuẩn có hại như Clostridium Botulinum. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh. Vì vậy, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, không bao giờ được cho trẻ sơ sinh dưới một tuổi uống mật ong vì có thể gây ngộ độc.

Các triệu chứng ngộ độc mật ong ở trẻ sơ sinh có thể bao gồm:

- Táo bón

- Thở chậm

- Mí mắt chảy xệ

- Mất kiểm soát đầu

- Bú kém

- Khóc yếu

- Hôn mê

Ở người lớn, các triệu chứng có thể bao gồm tiêu chảy và nôn trong thời gian ngắn ban đầu, sau đó là táo bón và các triệu chứng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như mờ mắt và yếu cơ. Cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn kịp thời nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào sau khi ăn mật ong sống.

Những người bị dị ứng với mật ong hoặc phấn hoa cũng nên hạn chế dùng mật ong để đảm bảo sức khỏe.

4. Chọn đúng loại mật ong

Mật ong nguyên chất sẽ có nhãn là "mật ong nguyên chất". Nếu nhãn không bao gồm từ "thô" hoặc không đến trực tiếp từ nông dân hoặc người nuôi ong, những người có thể xác nhận rằng đó là nguyên liệu thô, thì rất có thể đây không phải là mật ong nguyên chất.

Nhãn dán ngoài bao bì cũng có thể mô tả loại hoa mà ong đã thụ phấn để tạo ra mật ong. Loại hoa quyết định hương vị, màu sắc, hàm lượng chất chống ôxy hóa và vitamin của mật ong.

Một số sản phẩm mật ong đã qua chế biến có chứa sirô ngô fructose cao hoặc các chất phụ gia khác. Vì vậy, cần kiểm tra nhãn để đảm bảo mật ong nguyên chất.

5. Bảo quản đúng cách

Không nên bảo quản mật ong trong tủ lạnh. Cần bảo quản trong bao bì kín, tránh ánh sáng và nhiệt độ quá cao. Sau một thời gian, mật ong có thể bắt đầu kết tinh. Trước khi sử dụng có thể làm ấm mật ong một chút để làm tan chảy các tinh thể.

Mật ong rất dễ bắt mùi từ các thực phẩm khác, vì vậy nên để mật ong tránh xa các loại như hành, tỏi, thịt bò, cá…

Khi bảo quản, cần chú ý không nên vặn nắp quá chặt vì sẽ dễ tạo ra khí gas và sủi bọt, nên bạn chỉ cần vặn nhẹ là được. Việc vặn nhẹ nắp này cũng đủ để đảm bảo nước và không khí bên ngoài không vào được lọ, chai, giúp ổn định chất lượng mật ong bên trong.