Công nghệ năm 2023: Trí tuệ nhân tạo, học máy sẽ thống trị

Các nhà thiết kế tham quan thành phố ảo đầu tiên của Ai Cập - METATUT - trên vũ trụ ảo ở Cairo - Ảnh: REUTERS

Nhìn lại năm 2022, giới công nghệ không có mấy khoảnh khắc huy hoàng với một loạt vụ sa thải và điều tra. Năm 2023 sẽ là năm giới công nghệ phải trở nên tỉnh táo và thực tế hơn trong mọi quyết định và đầu tư của mình, trong bối cảnh suy thoái kinh tế đang ảnh hưởng đến mọi mặt đời sống.

Bỏ lại năm 2022 đáng quên

Meta, công ty mẹ của Facebook, đã phải sa thải 11.000 nhân viên vì những khoản đầu tư sai lầm ngay thời điểm suy thoái toàn cầu. Giấc mơ về công nghệ vũ trụ ảo (metaverse) của Mark Zuckerberg vẫn chẳng đi tới đâu, khi bộ mắt kính thực tế ảo Oculus được hình dung sẽ thay đổi cách mọi người làm việc lại phần lớn được dùng để chơi trò chơi. Trong khi đó, iPhone mới ra mắt mà hầu như không có cải tiến nào đáng chú ý.

Về phía mạng xã hội, tỉ phú Elon Musk đã mua lại Twitter với giá 44 tỉ USD. Song việc hàng ngàn nhân sự bị sa thải và từ chức cũng như việc đình chỉ tài khoản một số nhà báo, chuyên gia đã khiến nhiều người dùng rời bỏ Twitter. Số phận của TikTok cũng không dễ dàng hơn, khi nhiều nước đang theo dõi chặt chẽ nền tảng chia sẻ video này vì lo ngại an ninh quốc gia.

Tiếp đó, thị trường tiền ảo đối mặt với "hồi chuông cảnh tỉnh" sau cơn say của nhiều năm về trước. Giá trị của Bitcoin chỉ bằng khoảng 1/4 so với năm 2021, và chuỗi hiệu ứng domino từ sự sụp đổ của sàn giao dịch tiền điện tử FTX chỉ mới bắt đầu. Giới quan sát dự báo chính quyền các nước sẽ mạnh tay quản lý thị trường này hơn trong tương lai.

Theo đánh giá của tạp chí Forbes, năm 2022 chắc chắn là một năm để giới công nghệ tự "nhìn lại". Các nhà lãnh đạo nên xem xét lĩnh vực nào đang mang lại thành công, lĩnh vực nào không còn mang lại nhiều kết quả và có thể rút ra bài học gì từ những thất bại.

Cũng trong năm 2022, toàn thế giới đã chứng kiến tầm ảnh hưởng của môi trường kinh tế vĩ mô đến mọi ngành. Với những bài học như của FTX, việc tuân thủ các quy tắc đạo đức kinh doanh đã không còn là vấn đề tự nhận thức mà đòi hỏi doanh nghiệp công nghệ thật sự đầu tư và kiểm soát.

Sự trỗi dậy của AI, học máy

Trong một năm đáng quên 2022, vẫn có một điểm sáng là công nghệ ChatGPT do công ty nghiên cứu AI là OpenAI phát hành vào cuối năm nay. ChatGPT là một chatbot (máy hội thoại) có khả năng đưa ra giải pháp cho các vấn đề phức tạp một cách trực tiếp. Công nghệ này có thể viết bài luận, lập trình và soạn thảo cả các đề xuất kinh doanh.

Tất cả các dự báo về công nghệ cho năm 2023 đều nhất trí rằng AI và machine learning sẽ thống trị năm mới, thể hiện sự hữu ích của mình từ vấn đề thủ tục y tế cho đến dịch vụ ngân hàng. "Thật sự đáng kinh ngạc khi đọc về những phát triển mà các nhà khoa học dữ liệu đang tạo ra sẽ tác động đến đại đa số trong chúng ta", Forbes viết.

Máy học đang là một chủ đề nóng và sẽ vẫn đóng một vai trò ngày càng quan trọng trong cuộc sống của chúng ta trong tương lai gần. "Nếu bạn muốn làm phong phú thêm bài viết của mình bằng một sự thật lịch sử, bạn sẽ không cần phải tìm kiếm trên mạng nữa. Mọi thông tin sẽ ở ngay đó với một cú nhấp chuột" - ông Yoav Shoham, giáo sư danh dự tại Đại học Stanford, đánh giá về tiềm năng mà AI có thể mang lại.

Lĩnh vực tiếp theo phải nhắc đến là thực tế ảo (VR) và thực tế ảo tăng cường (AR) - những công nghệ được kỳ vọng sẽ mở đường cho siêu vũ trụ (metaverse).

Dù metaverse không gặp nhiều thuận lợi trong năm 2022, trang The Star cho rằng người dùng vẫn có thể mong đợi nhiều thành công hơn từ vũ trụ này trong năm 2023. Metaverse hứa hẹn tạo ra một thế giới ảo có tính tương tác cao và hấp dẫn. Khi trở thành hiện thực, Meta (công ty mẹ của Facebook) kỳ vọng nhân vật đại diện trong metaverse có thể giúp người dùng xử lý mọi việc trực tuyến ngay cả khi họ không có mặt. Nói là vậy nhưng tiến độ phát triển của Metaverse lại khá chậm chạp.

Ngoài Meta, Apple cũng bắt đầu bước chân vào mảng thực tế ảo. Mặc dù chưa chia sẻ về sản phẩm của mình, giám đốc điều hành của Apple, ông Tim Cook, đã bày tỏ sự phấn khích về việc sử dụng AR để tận dụng dữ liệu kỹ thuật số trong thế giới vật chất.

Xu hướng thứ ba trong năm 2023 của thế giới sẽ tập trung theo hướng phát triển bền vững. Forbes đánh giá các giải pháp công nghệ tạo ra một môi trường sạch hơn vẫn không hề giảm tốc, từ những cách thức mới để tái chế rác thải và chế tạo pin xe điện cho đến những khái niệm hoàn toàn mới về công nghệ chiếu sáng, giao thông vận tải và trung hòa carbon.

Suy thoái kinh tế và những hạn chế do lạm phát gây ra có thể sẽ tiếp tục tác động đến các tổ chức tài chính và công nghệ trong năm mới. Các công ty có thể vượt qua suy thoái sẽ phát triển mạnh mẽ hơn, ít cạnh tranh hơn và có cách tiếp cận kinh doanh sáng tạo hơn. Điều này sẽ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng vì họ sẽ thấy nhiều giá trị và hiệu quả hơn.

"Permacrisis" sẽ kéo dài sang 2023?

Từ điển tiếng Anh Collins đã tuyên bố "permacrisis (tạm dịch: khủng hoảng kéo dài)" là từ của năm cho năm 2022. Tờ Economist cảnh báo đây là từ bao hàm chính xác thế giới của chúng ta khi năm 2023 bắt đầu.

"Phần lớn thế giới sẽ rơi vào suy thoái vào năm 2023, và ở một số nơi, sự yếu kém về kinh tế có thể làm trầm trọng thêm rủi ro địa chính trị", Economist cảnh báo.

Lạm phát sau đại dịch, xung đột Nga - Ukraine, tình hình dịch bệnh ở Trung Quốc (nền kinh tế lớn thứ hai thế giới) là những yếu tố sẽ tiếp tục ảnh hưởng lớn đến thế giới trong năm 2023.