Nhiều bệnh viện thiếu trang thiết bị, vật tư: Nguy cơ ngừng hoạt động

Bệnh viện Chợ Rẫy có nguy cơ đóng cửa

Mới đây, TS.BS Nguyễn Tri Thức, Giám đốc Bệnh viện đã có công văn báo cáo đến Bộ Y tế, đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết số 144/NQ-CP, về những khó khăn vướng mắc trong công tác mua sắm vật tư, trang thiết bị.

Phía bệnh viện cho rằng, thực tế việc kê khai và công khai giá trang thiết bị y tế hiện nay chưa thực hiện đầy đủ chi tiết cấu hình tính năng, giá kê khai của trang thiết bị y tế chưa được kiểm soát, có tình trạng giá kê khai cao hơn rất nhiều so với giá bán thực tế. Điều đó dẫn đến bệnh viện không thể xác định giá trị thật của trang thiết bị y tế xây dựng giá gói thầu để mua sắm.

Mặt khác, đối với sửa chữa, bảo trì, linh kiện thay thế trang thiết bị y tế chưa có quy định cụ thể, chưa được quản lý giá, chưa có quy định kê khai, công khai giá trong khi việc vận hành trang thiết bị y tế luôn đòi hỏi phải mua sắm linh kiện thay thế sửa chữa, bảo trì. Việc chưa có quy định về quản lý giá, giá kê khai dẫn đến bệnh viện không xác định được giá gói thầu để mua sắm sửa chữa.

Hiện nay, việc thu thập đầy đủ các báo giá cũng như tham khảo giá kê khai, công khai trên cổng thông tin gặp rất nhiều khó khăn, hầu hết các trang thiết bị y tế kỹ thuật cao như: Máy chụp cắt lớp vi tính (CT scanner) máy chụp cộng hưởng từ (MRI), máy Siêu âm doppler màu… đều không có đủ 3 báo giá theo quy định để thực hiện đấu thầu mua sắm mới trang thiết bị y tế cũng như sửa chữa bảo trì.

Bệnh viện Chợ Rẫy đang đối mặt với nhiều khó khăn về trang thiết bị y tế. Ảnh: Vân Sơn

Theo TS.BS Nguyễn Tri Thức, thực tế trên đang gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến chất lượng khám chữa bệnh cho nhân dân. Bệnh viện Chợ Rẫy thường xuyên trong trạng thái thiếu trang thiết bị y tế, trong khi thiết bị hư hỏng không sửa chữa được. Bệnh viện buộc phải chuyển bệnh nhân đến cơ sở khác để thực hiện các kỹ thuật liên quan, gây rất nhiều khó khăn, phiền toái cho người bệnh.

Ngoài những khó khăn của bệnh viện thì việc tiếp cận với trang thiết bị để mua sắm cũng không dễ dàng. “Số lưu hành, giấy phép nhập khẩu của trang thiết bị y tế được quy định tại Nghị định 98 hiện nay hầu hết không còn hiệu lực. Các nhà thầu không thể nhập khẩu được trang thiết bị y tế để cung ứng cho bệnh viện đặc biệt là hóa chất xét nghiệm khí máu, xét nghiệm chẩn đoán nhồi máu cơ tim, vôi sô đa…” - văn bản của bệnh viện nêu rõ.

Trang thiết bị y tế là một loại hàng hóa đặc thù, liên quan trực tiếp đến tính mạng của người bệnh, do đó cần phải được quy định cụ thể, đầy đủ, rõ ràng, công khai, kịp thời để đáp ứng nhu cầu điều trị cho người bệnh. Bệnh viện Chợ Rẫy kiến nghị lãnh đạo Bộ Y tế chỉ đạo các Vụ, Cục khẩn trương thực hiện sửa đổi, bổ sung Nghị định 98/2021/NĐ-CP để giải quyết các vướng mắc giúp các bệnh viện có thể triển khai được công tác đấu thầu mua sắm trang thiết bị y tế.

Cụ thể, việc quản lý giá trang thiết bị y tế (bao gồm cả vật tư y tế, hóa chất, …), linh kiện thay thế sửa chữa bảo trì phải đảm bảo tính công khai, khách quan với giá trị thực của thiết bị, phải có cơ quan kiểm soát và chịu trách nhiệm việc kê khai và công khai giá. Bộ Y tế cần khẩn trương cấp mới, cấp lại hoặc gia hạn số lưu hành, giấy phép nhập khẩu được quy định tại Nghị định 98 để nhanh chóng có vật tư y tế, hóa chất phục vụ điều trị người bệnh. Về lâu dài cần thiết xây dựng luật đấu thầu riêng cho ngành y tế hoặc bổ sung chương đấu thầu cho ngành y tế trong Luật Đấu thầu.

Các cơ sở y tế tại TPHCM gặp nhiều khó khăn

Liên quan đến những khó khăn về trang thiết bị, vật tư y tế, ngày 27/2 thông tin từ Sở Y tế TPHCM cho biết, đã có báo cáo gửi đến Bộ Y tế. Theo đó, nhiều cơ sở y tế tại TPHCM đã nỗ lực thực hiện các giải pháp mua sắm thuốc, trang thiết bị phục vụ người bệnh nhưng đang gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc.

Thực tế, tại các cơ sở y tế ở TPHCM có khoảng 10% số lượng mặt hàng vật tư y tế, trang thiết bị là hàng đặc thù, riêng biệt hoặc dịch vụ phi tư vấn (sửa chữa, bảo trì, bảo hành...) bị vướng vì không thể đấu thầu. Các trang thiết bị đặc thù, riêng biệt chỉ có một hoặc hai nhà sản xuất nên cơ sở y tế không thể có được 3 báo giá theo quy định. Theo Sở Y tế TPHCM, hiện nay giá kê khai và công khai của cấu hình, trang thiết bị y tế trên cổng thông tin chưa thực hiện đầy đủ chi tiết tính năng chưa được kiểm soát nên việc các cơ sở y tế tham khảo để xây dựng giá dự toán gói thầu cũng không đầy đủ, phù hợp.

“Hiện nay rất nhiều trang thiết bị (hóa chất xét nghiệm, vật tư y tế kỹ thuật cao) theo quy định phải có giấy phép nhập khẩu hoặc giấy chứng nhận đăng ký lưu hành do Bộ Y tế cấp. Tuy nhiên, đến nay các giấy trên đã hết hạn từ ngày 1/1/2023. Vì vậy, cơ sở y tế không thực hiện được việc mua sắm trang thiết bị, ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động khám bệnh, chữa bệnh”- đại diện Sở Y tế TPHCM nêu khó khăn.

Theo quy định, tất cả các gói thầu mua sắm hàng hóa của cơ sở y tế đều phải thực hiện đấu thầu qua mạng, kể cả các gói thầu mua sắm thuốc. Tuy nhiên, hạ tầng của hệ thống mạng đấu thầu quốc gia chưa đáp ứng được. Hàng năm, Sở Y tế TPHCM có hàng nghìn gói thầu nhưng khi số lượng gói thầu vượt trên 300 khoản thì gần như không đăng tải được trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

“Đa số các máy xét nghiệm ở các cơ sở y tế tại TPHCM đang được thực hiện dưới hình thức công ty trúng thầu gói hóa chất xét nghiệm có trách nhiệm cung cấp thiết bị để cơ sở y tế chạy hóa chất xét nghiệm. Tuy nhiên, những quy định mới trong việc thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế của các dịch vụ kỹ thuật thực hiện bằng máy mượn, máy đặt khiến các bệnh viện không được thanh toán bảo hiểm y tế”- kiến nghị của Sở Y tế TPHCM gửi Bộ Y tế, nêu.

Sở Y tế TPHCM cho biết, nếu tiếp tục duy trì các quy định hiện hành, trong thời gian sắp tới (khoảng 2 đến 3 tháng) tình trạng thiếu trang thiết bị tại các cơ sở y tế sẽ xảy ra. Lúc đó, các cơ sở y tế sẽ không đảm bảo được công tác khám, chữa bệnh.

Sở Y tế kiến nghị Bộ Y tế cần tiếp tục cho phép thanh toán chi phí các dịch vụ kỹ thuật theo hình thức máy đặt cho đến khi cơ quan có thẩm quyền quy định, hướng dẫn hình thức tổ chức phù hợp. Đây là một trong những giải pháp giúp cơ sở y tế đảm bảo được đầy đủ trang thiết bị nhằm duy trì liên tục hoạt động khám, chữa bệnh phục vụ người bệnh.

Mặt khác, Bộ Y tế cần xem xét, chấp thuận hình thức máy đặt theo kết quả trúng thầu hóa chất, vật tư y tế được thực hiện theo quy định của Luật Đấu thầu để đảm bảo trang thiết bị cho cơ sở y tế. Bộ Y tế cần sớm bổ sung quy định về căn cứ xác định giá gói thầu của các gói thầu mua sắm trang thiết bị, dịch vụ phi tư vấn (sửa chữa, bảo trì, bảo hành...) trang thiết bị có tính chất đặc thù, riêng biệt...