Căn bệnh ung thư thường gặp ở nhóm 30-50 tuổi, khó phát hiện: Bác sĩ chỉ cách nhận biết

3 yếu tố nguy cơ của ung thư vòm họng

TS.BS Lý Xuân Quang, Trưởng khoa Tai – Mũi – Họng, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết xét về độ phổ biến trên thế giới, ung thư vòm mũi họng (ung thư vòm họng) đứng thứ 24-25 trong tất cả các loại ung thư.

Về dịch tễ học, ung thư vòm họng thường gặp ở nhóm tuổi từ 30-50 tuổi. Ngoài ra, căn bệnh này cũng thường gặp hơn ở Đông Nam Á (trong đó có Việt Nam) và phía Nam Trung Quốc.

"Lứa tuổi 30-50 tuổi thường gặp ung thư vòm họng, tỷ lệ nam mắc nhiều hơn nữ. Riêng ở Bắc Phi, ung thư vòm họng xuất hiện ở trẻ em dưới 20 tuổi. Theo thống kê của hiệp hội ung thư thì ung thư vòm họng chiếm 80% ở các nước Đông Nam Á và phía nam Trung Quốc, phần còn lại ở các nơi khác trên thế giới", bác sĩ Quang chia sẻ.

Tại Việt Nam, cứ 100.000 người thì có khoảng 3-4 người mắc ung thư vòm họng. Riêng tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, mỗi 1 tháng bệnh viện tiếp nhận từ 3-5 ca ung thư vòm họng, trong 1 năm tiếp nhận khoảng 50-60 ca được chẩn đoán.

Bệnh nhân khám tai - mũi - họng, ảnh minh hoạ.

Ung thư vòm họng nằm ở vị trí khuất sau mũi nên việc phát hiện sớm gặp nhiều khó khăn. Đa phần các trường hợp phát hiện ung thư vòm họng khi đã có triệu chứng, đi khám thì đã ở giai đoạn muộn.

Theo bác sĩ Quang, đã có rất nhiều nghiên cứu về nguyên nhân gây ung thư vòm họng nhưng cho tới nay vẫn chưa xác định chính xác nguyên nhân cụ thể. Tuy nhiên, có 3 yếu tố nguy cơ có thể dễ dẫn tới ung thư vòm:

- Yếu tố liên quan tới gen

- Yếu tố virus EBV (Epstein-Barr Virus)

- Yếu tố môi trường: Tiếp xúc với thuốc lá, rượu bia, tiếp xúc với môi trường độc hại, nhiều khói, bụi, môi trường hoá chất (đặc biệt là các hydrocacbon thơm), ăn các thực phẩm có chứa chất đạm được ủ mặn lên men như cá muối.

Khi được hỏi "ăn cay, ăn chua có làm tăng nguy cơ ung thư vòm họng hay không", bác sĩ Quang cho rằng chưa có báo cáo chứng minh việc ăn cay, ăn chua có thể dẫn tới ung thư vòm họng. Đối với chế độ ăn uống thì các nghiên nghiên cứu đã chỉ ra thuốc lá, rượu bia, chế độ ăn mặn có liên quan tới căn bệnh ung thư vòm họng. Đặc biệt, các loại thức ăn mặn nhiều đạm được ủ lên men có thể phát sinh ra nhiều chất có thể gây ung thư.

Phát hiện ung thư vòm họng 

Bác sĩ Quang cho biết thêm vùng vòm họng là vùng câm (ít gây triệu chứng). Tuy nhiên, khi có vùng vòm họng có bất thường sẽ có triệu chứng ở những vùng xung quanh.

Bệnh nhân thường có triệu chứng điển hình của mũi xoang (khạc đàm có nhầy máu hoặc chảy nước mũi có lẫn máu). Khi khối u phát triển, nó sẽ gây tắc nghẽn, gây ra các triệu chứng của mũi sau (chảy mũi, nghẹt mũi, viêm xoang).

Nếu khối u phát triển tới mắt, nó có thể gây ra các triệu chứng nhìn mờ, lé trong, mù mắt. Trường hợp khối u lan tới vùng thái dương, nó sẽ gây ra triệu chứng ù tai, viêm tai giữa.

Trường hợp di căn xa tới hộp sọ, khối u sẽ gây liệt các dây thần kinh chức năng: tê mặt, rối loạn nuốt, mất khứu giác, nghe kém.

"Ung thư vòm họng sẽ dễ bị bỏ sót nếu dựa vào các triệu chứng đơn thuần. Do ung thư vòm họng có vị trí nằm ở họng do vậy sẽ có triệu chứng gần giống với viêm amidan và viêm họng thông thường. Tuy nhiên, với viêm họng, amidan thông thường sẽ có 2 loại cấp tính và mãn tính. Đối với viêm cấp sẽ diễn biến nhanh và chỉ trong vòng 1 tuần bệnh nhân sẽ khỏi hoàn toàn.

Đối với với ung thư vòm họng triệu chứng sẽ tiến triển chậm, bệnh nhân sẽ có cảm giác hơi vướng họng nhẹ và kéo dài dai dẳng. Để phân biệt ung thư vọng họng thì cách tốt nhất là nên nội soi tai-mũi-họng xem có tồn tại khối u hay không", bác sĩ Quang chia sẻ.

Theo chuyên gia, do chưa xác định rõ nguyên nhân gây bệnh ung thư vòm họng nên rất khó để đưa ra các biện pháp phòng tránh tốt nhất. Tuy nhiện, dựa trên đối tượng mắc bệnh thường là những người hay uống rượu, hút thuốc hoặc ăn thực phẩm chất đạm ủ muối lên men, chúng ta có thể phòng tránh bệnh ung thư vòm họng bằng một số lưu ý sau:

- Không nên hút thuốc lá, thuốc lào, hạn chế uống rượu bia và các đồ uống có cồn.

- Hạn chế ăn các loại thực phẩm có chứa chất đạm ủ muối lên mem như cá muối.

- Tăng cường luyện tập thể dục, thể thao để tăng cường sức khỏe.