Nhân viên y tế đang thực hiện sàng lọc lấy máu gót chân cho trẻ sơ sinh - Ảnh: B.V.
Theo ông Dũng, phải làm sao tăng tỉ lệ sàng lọc trước sinh, chẩn đoán sơ sinh đối với thai phụ vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nhất là đối với các bệnh lý bẩm sinh phổ biến ở thai nhi và trẻ sơ sinh; các tỉnh cần nghiên cứu để đưa vào chính sách dân số của địa phương hỗ trợ các cặp vợ chồng thực hiện sàng lọc. Có như vậy mới tăng chất lượng dân số, cải thiện giống nòi và làm giảm gánh nặng cho gia đình - xã hội…
Trung tâm Sàng lọc - Chẩn đoán trước sinh và sơ sinh của vùng Đồng bằng sông Cửu Long được thành lập theo đề án của Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, đặt tại Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ. Thành lập và hoạt động trong 12 năm qua, đã từng bước nâng cao tỉ lệ sàng lọc này, góp phần rất lớn cải thiện chất lượng dân số khu vực.
Báo cáo tại hội thảo, lãnh đạo Trung tâm Sàng lọc - Chẩn đoán trước sinh và sơ sinh cho biết kết quả sàng lọc từ năm 2013-2023, tổng số thai phụ được sàng lọc trước sinh tại Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ và 12 tỉnh nằm trong dự án là 83.626 thai phụ, đạt tỉ lệ trên 66% số thai phụ được sàng lọc trước sinh. Trong đó, một số địa phương như TP Cần Thơ, Kiên Giang, Bạc Liêu, Hậu Giang, Vĩnh Long… có tỉ lệ sàng lọc cao trên 75%.
Qua sàng lọc đã phát hiện 2.461 trường hợp thai kỳ bất thường (chiếm 1,5%- 2,2%) số thai phụ sàng lọc; chấm dứt thai kỳ 819 trường hợp dị tật nặng, chủ yếu là 4 bệnh phổ biến: hội chứng Down, hội chứng Patau, hội chứng Edward, bệnh Thalassemia.
Riêng sàng lọc sơ sinh, từ năm 2013- 2023 có 443.094 trẻ được sàng lọc sơ sinh tại bệnh viện và 12 tỉnh trong dự án đạt tỉ lệ 70% so với tổng số trẻ ra đời, sàng lọc 5 bệnh ở trẻ sơ sinh.
Các địa phương: TP Cần Thơ, An Giang, Bến Tre, Hậu Giang, Tiền Giang, Vĩnh Long đạt tỉ lệ sàng lọc trên 78%. Qua sàng lọc sơ sinh đã phát hiện 3.486 trẻ mắc bệnh, trong đó nhiều nhất là bệnh thiếu men G6PD, tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, suy giáp trạng bẩm sinh, điếc bẩm sinh, tim bẩm sinh… Các bệnh lý ở trẻ sơ sinh phát hiện qua sàng lọc đã được phối hợp điều trị kịp thời.
Năm 2024, theo quyết định của Bộ Y tế ban hành "Danh mục một số bệnh tật bẩm sinh được tầm soát và chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh", trong đó cơ bản gồm 9 bệnh (4 bệnh trước sinh và 5 bệnh sơ sinh).
Lãnh đạo Trung tâm Sàng lọc - Chẩn đoán trước sinh và sơ sinh nhấn mạnh các tỉnh trong khu vực ĐBSCL bắt buộc phải tập trung các nguồn lực và thiết bị để triển khai đồng bộ các kỹ thuật sàng lọc này tại Bệnh viện Sản Nhi và Bệnh viện Phụ sản. Trung tâm tại Cần Thơ sẽ hỗ trợ giúp các tỉnh đào tạo chuyên môn, chuyển giao kỹ thuật và kiểm tra giám sát, đánh giá thực hiện báo cáo về Bộ Y tế.
5 bệnh lặn đơn gen nguy hiểm cần sàng lọc trước sinh
