Làm gì khi xét nghiệm máu cho dấu ấn chỉ điểm ung thư tăng cao?

12:17 09/03/2024

Nhiều người lo lắng, hoảng sợ và không có phương hướng giải quyết khi chỉ số xét nghiệm chỉ điểm ung thư tăng cao. Vậy phải làm gì để phát hiện ung thư và đưa chỉ số về giới hạn cho phép?

Xét nghiệm máu tìm dấu ấn chỉ điểm khối u - Ảnh minh họa

Sự thật về xét nghiệm máu tìm chất chỉ điểm khối u

Nội soi chẩn đoán ung thư dạ dày - Ảnh: BSCC

Cách phát hiện ung thư và đưa chỉ số dấu ấn ung thư về bình thường

Hiện nhiều người lo lắng vì xét nghiệm thấy chỉ số tăng cao. Theo bác sĩ Tuấn, chỉ dấu ung thư tăng cao cũng có thể xuất hiện trong một số bệnh lý lành tính. Chẳng hạn, AFP tăng trong ung thư gan nguyên phát và viêm gan, nhưng cũng tăng cao ở phụ nữ mang thai. 

CEA tăng cao nếu bệnh nhân mắc ung thư đại trực tràng, nhưng cũng tăng ở mức vừa phải nếu bệnh nhân bị viêm loét ruột, polyp đại tràng, mắc bệnh COPD, xơ gan, người hút nhiều thuốc lá.

Xét nghiệm CA 12-5 được dùng để tầm soát ung thư buồng trứng, nhưng sẽ có xu hướng tăng cao trong một số trạng thái lành tính khác của phụ nữ (u nang buồng trứng, lạc nội mạc tử cung, viêm phần phụ...).

Tuy nhiên, thường khi tế bào ung thư phát triển và lây lan ra xung quanh sẽ sản sinh ra một số chất có trong máu. Do đó, khi xét nghiệm máu mà thấy các chỉ số này tăng thì có khả năng bệnh nhân đã mắc phải ung thư. 

Trong trường hợp xét nghiệm lần đầu, nếu chỉ số xét nghiệm marker ung thư nằm trong khoảng tham chiếu sinh học, có khả năng cao người bệnh không xuất hiện khối u ác tính.

Nếu chỉ số xét nghiệm marker ung thư tăng trên giới hạn bình thường và tăng liên tục (trên 25%) ở các lần xét nghiệm tiếp theo thì có thể nghĩ đến trường hợp có khối u ác tính vì chúng có thể phản ánh sự phát triển của khối ung thư. 

Nếu chỉ số xét nghiệm marker ung thư không thay đổi hoặc có xu hướng giảm trong những lần xét nghiệm tiếp theo có thể kết luận người bệnh không xuất hiện khối u ác tính.

Để có một chẩn đoán ung thư chính xác thì vẫn phải dựa vào sinh thiết khối u, kết hợp thăm khám lâm sàng, chất chỉ điểm ung thư với các phương pháp chẩn đoán y khoa khác (nội soi, chụp CT scan, chụp X-quang, chụp PET).

"Như vậy, việc thực hiện maker ung thư để tìm chất chỉ điểm ung thư sẽ được sử dụng nhiều nhất để theo dõi điều trị ung thư, hoặc chỉ định tầm soát sàng lọc đối với những đối tượng bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao. 

Riêng đối với những người đang khỏe mạnh thì việc chỉ định các xét nghiệm này cần thực hiện theo chỉ định của bác sĩ.

Để việc tầm soát ung thư đạt hiệu quả cao nhất, bệnh nhân nên trao đổi với bác sĩ về những dấu hiệu khác thường, thói quen sinh hoạt, tiền sử bệnh cá nhân và người thân trong gia đình. Từ đó các bác sĩ sẽ thăm khám, kiểm tra và thực hiện các xét nghiệm cần thiết phù hợp với độ tuổi và sức khỏe của bệnh nhân" - bác sĩ Tuấn khuyên.

'Bí kíp' vượt qua bệnh ung thư và vẫn vui khỏe ở tuổi 73

Tuân thủ phác đồ điều trị và giữ tinh thần lạc quan là 'bí kíp' giúp bà Lê Thị Liên (73 tuổi) chiến thắng căn bệnh ung thư trực tràng. Ở tuổi này, cụ bà khỏe khoắn, thích đi du lịch, tham gia các buổi sinh hoạt.