Hạt ý dĩ có tên khoa học là Coix lachrymajobi L. var. mayuen (Roman) Stapf. Họ lúa (Poaceae). Hạt ý dĩ có tên Latin là SemenCoicis, tên tiếng Anh là CoixSeed. Ở Việt Nam, hạt ý dĩ còn có tên gọi khác là hạt bo bo cườm gạo, ý dĩ nhân, ý mễ, lục cốc tử.
Ý dĩ là một loại cây thảo sống hàng năm hoặc lâu năm. Vào mùa thu, khi quả chín, người ta thu hái cây về phơi nắng để loại bỏ vỏ ngoài và thu hoạch lấy nhân hạt bên trong, cho ra thành phẩm là hạt ý dĩ mà chúng ta thường thấy hàng ngày.
Ý dĩ đã được người Trung Quốc trồng và sử dụng từ rất lâu, là một trong những loại ngũ cốc có giá trị y học cao. Cây ý dĩ được trồng chủ yếu ở Phúc Kiến, Hà Bắc và một số tỉnh khác của Trung Quốc. Ý dĩ là giống cây nhiệt đới, ưa ẩm, mọc hoang hoặc trồng ở bờ nước, bãi, ruộng ven sông. Một số tỉnh ở Việt Nam có trồng ý dĩ như Nghệ Tĩnh, Thanh Hóa, Lai Châu.
Vì giá trị dinh dưỡng cao nên hạt ý dĩ được mệnh danh là “vua của các loại hạt”. Gần đây, nó đã được liệt vào danh sách thực phẩm tốt cho sức khỏe, phòng ngừa ung thư ở Nhật Bản.
Hạt ý dĩ có đặc tính dễ tiêu hóa và hấp thu, là một vị thuốc Đông y được dùng phổ biến và là một loại thực phẩm được nhiều người yêu thích. Hạt ý dĩ có vị ngọt nhạt, tính hàn, lợi thủy, tiêu sưng, bổ tỳ vị, trừ ẩm, thư giãn gân cốt, chữa đau khớp, thanh nhiệt, tiêu mủ, ... Là vị thuốc thường dùng để lợi tiểu, tiêu thũng.
Đồng thời, hạt ý dĩ cũng là một loại thực phẩm giúp làm đẹp da, ăn thường xuyên có thể giữ cho làn da sáng bóng và mịn màng, có thể loại bỏ mụn trứng cá, tàn nhang, đồi mồi, trị mụn trứng cá, da sần sùi,...
Ảnh minh họa: Hạt ý dĩ có đặc tính dễ tiêu hóa và hấp thu, là một vị thuốc Đông y tốt cho sức khỏe.
Chất dinh dưỡng trong hạt ý dĩ
Trên 100 gam hạt ý dĩ chứa nhiều chất dinh dưỡng bổ ích, cụ thể bao gồm:
- 7% chất béo;
- 18% chất đạm;
- 52% tinh bột;
- Chất đạm: 15,4g;
- Chất xơ: 3g;
- Canxi: 25 mg;
- Sắt: 5 mg;
- Vitamin B1: 0,28 mg;
- Vitamin B2: 0,19 mg;
- Niacin: 4,3 mg.
Lợi ích sức khỏe của hạt ý dĩ
1. Giảm cân
Hạt ý dĩ có lượng chất xơ phong phú, ít chất béo và calo, là thực phẩm tốt cho việc giảm cân.
2. Ngăn ngừa bệnh tim mạch
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng nếu ăn 50 - 100 gam hạt ý dĩ mỗi ngày, bạn có thể giảm lượng cholesterol và triglyceride trong máu, từ đó có thể ngăn ngừa tăng lipid máu, tăng huyết áp và các bệnh tim mạch khác.
Ngoài ra, trong hạt ý dĩ cũng rất giàu chất xơ hòa tan, có thể gắn kết với các acid mật trong ruột làm giảm nhũ tương hóa chất béo, giúp giảm hấp thụ chất béo ở ruột, từ đó làm giảm mỡ máu.
Ảnh minh họa: Hạt ý dĩ giàu chất xơ hòa tan giúp giảm mỡ máu, bảo vệ sức khỏe tim mạch.
3. Thúc đẩy quá trình trao đổi chất
Hạt ý dĩ có thể thúc đẩy sự trao đổi chất của máu và nước trong cơ thể, có tác dụng lợi tiểu, tiêu phù và các tác dụng khác, đồng thời có thể giúp đại tiện.
4. Làm trắng da
Trong hạt ý dĩ có chứa một lượng vitamin E nhất định, có thể giúp loại bỏ các vết tàn nhang và làm cho làn da trắng sáng, mịn màng. Ngoài ra, ăn hạt ý dĩ thường xuyên còn đem lại hiệu quả giữ ẩm cho da.
5. Ngăn ngừa ung thư
Hạt ý dĩ có chứa các thành phần có thể cản trở sự hình thành và phát triển tế bào ung thư. Các chất dinh dưỡng khác khác cũng có tác dụng chống oxy hóa và làm giảm sự phát triển của vi khuẩn và ký sinh trùng.
Một số báo cáo khoa học đã xác nhận rằng dầu trích từ hạt ý dĩ có thể ngăn chặn sự phát triển và tổn thương của các tế bào ung thư. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu về ý dĩ đều được tiến hành trên động vật và trong ống nghiệm. Vì vậy, chúng ta vẫn chưa có đủ thông tin để biết liệu ý dĩ có tác dụng giống vậy ở trên người hay không.
Ảnh minh họa: Hạt ý dĩ có chứa các thành phần có thể cản trở sự hình thành và phát triển tế bào ung thư.
Lưu ý khi sử dụng hạt ý dĩ
1. Hạt ý dĩ khó tiêu hóa hơn nếu không được nấu chín, vì vậy khi ăn hạt ý dĩ, hãy đảm bảo rằng hạt đã được luộc chín, sẽ tốt hơn cho tiêu hóa và dạ dày.
2. Hạt ý dĩ có tính hàn, vì vậy không nên kết hợp hạt ý dĩ với các thực phẩm cũng có tính hàn vì sẽ gây ảnh hưởng đến tỳ vị và dạ dày, dễ dẫn đến tiêu chảy, lạnh bụng.
3. Hàm lượng carbohydrate trong hạt ý dĩ rất cao, vì vậy khi ăn hạt ý dĩ nên giảm lượng thức ăn tránh để cơ thể hấp thụ quá nhiều calo.
4. Không ăn hạt ý dĩ nếu phát hiện hạt có mùi mốc vì có thể dẫn đến ngộ độc.
5. Phụ nữ mang thai không nên ăn hạt ý dĩ vì một số nghiên cứu trên động vật cho thấy ý dĩ có thể gây độc cho phôi đang phát triển. Ý dĩ cũng có thể gây co thắt tử cung và có thể gây hại cho phụ nữ mang thai, ăn nhiều dễ gây sẩy thai, nhất là ba tháng đầu của thai kỳ
Cách chọn hạt ý dĩ ngon
Khi mua, bạn nên chọn những hạt ý dĩ cứng, bóng và căng mọng, khi chín sẽ ngon hơn và có dinh dưỡng cao nhất. Về màu sắc, bạn nên chọn loại có màu trắng hoặc trắng vàng, màu sắc của các hạt đồng đều.
Kết luận: Trong cuộc sống, hạt ý dĩ là một loại thực phẩm giàu giá trị dinh dưỡng. Hạt ý dĩ đem lại nhiều lợi ích sức khỏe cho con người tuy nhiên mọi người cũng cần ghi nhớ những lưu ý khi sử dụng để tránh gây hại cho sức khỏe.
Nguồn: Baijiahao
