Làm cha làm mẹ, ai cũng muốn thấy con mình giỏi giang và thành đạt. Cũng chính vì vậy mà kỳ vọng về học tập là một trong những kỳ vọng phổ biến nhất mà các bậc phụ huynh thường đặt lên con cái. Sự kỳ vọng này có thể là động lực để con phát triển, nhưng cũng có thể là gánh nặng áp lực dẫn đến những hậu quả khôn lường. Câu chuyện dưới đây là một ví dụ.
“Gánh nặng kỳ vọng” của cậu học sinh nghèo
Dương Bác sinh ra tại một thị trấn thuộc tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc. Cha cậu làm công nhân trong một nhà máy nhỏ, còn mẹ ở nhà nội trợ. Vì hoàn cảnh gia đình khá khó khăn nên cha mẹ Dương Bác chỉ mong con trai học hành giỏi giang và có thể thi đỗ vào một trường đại học tốt. Có vậy, họ mới có thể đi ra khỏi vùng quê nghèo này và con trai cũng sẽ có tương lai tốt đẹp hơn.
Dương Bác. Ảnh: Toutiao
Không phụ lòng mong mỏi của cha mẹ, từ khi học tiểu học, Dương Bác đã bộc lộ khả năng xuất sắc của mình. Trong lớp, cậu luôn nằm trong số những người giỏi nhất, có điểm số cao nhất. Để duy trì thành tích đó, Dương Bác rất ít khi vui chơi với bạn bè mà luôn dành phần lớn thời gian để làm bài tập về nhà hoặc ôn bài. Dẫu vậy, trong 1 kỳ thi quan trọng năm lớp 5, vì sơ suất khi làm bài nên Dương Bác chỉ đạt điểm thấp. Điều này khiến cha mẹ rất phiền lòng nên đã lớn tiếng la mắng cậu.
Trải nghiệm đó đã để lại tổn thương tâm lý sâu sắc cho Dương Bác. Cũng từ đó, cậu có một nỗi ám ảnh với việc bị điểm kém. Không những vậy, sự tự tin trước đây của cậu bé này cũng không còn, thay vào đó là sự nghi ngờ và lo sợ về khả năng của mình. Cậu sợ rằng mình sẽ không làm tốt bài thi và không đáp ứng được kỳ vọng của cha mẹ nên lại lao đầu vào học hành.
Ảnh minh họa: Toutiao
Nhờ sự chăm chỉ đó, điểm số những năm học cấp 2 và cấp 3 của Dương Bác đều rất tốt. Tuy nhiên, trước mỗi kỳ thi quan trọng, cậu học sinh này lại có tâm lý không được ổn định. Vì áp lực điểm số, trong kỳ thi cuối cấp, Dương Bác đã gian lận để có điểm số cao nhất. Việc làm này của cậu đã bị thầy giáo phát hiện và khiển trách. Những lời nói của thầy giáo trở thành một đòn giáng nặng nề khiến niềm tin và tinh thần chiến đấu trước của cậu dần biến mất.
Dưới áp lực tâm lý to lớn này, Dương Bá bắt đầu nảy sinh những suy nghĩ không lành mạnh và hoài nghi chính bản thân mình. Đã có lúc, Dương Bác tự hỏi những thành tích bấy lâu nay của mình liệu có phải chỉ là may mắn hay không.
Khác biệt nhỏ trong suy nghĩ dẫn đến sai lầm lớn
Năm 2013, khi kỳ thi tuyển sinh đại học đến gần thì áp lực với Dương Bác càng lớn. Vì không tự tin mình có thể đạt điểm cao trong kỳ thi này, Dương Bác đã nghĩ ra một ý tưởng khủng khiếp. Đó là ăn trộm đề thi tuyển sinh đại học. Chỉ khi biết trước được đề thi, cậu mới có thể làm tốt và không còn phải lo lắng về việc bố mẹ thất vọng về mình nữa.
Với suy nghĩ đó, trước ngày thi diễn ra, nam sinh này đã nghe ngóng được thông tin về địa điểm cất giữ đề thi và lên kế hoạch hành động.
Theo Toutiao, Dương Bác đã sử dụng các công cụ như búa và cờ lê để cắt nguồn điện và tìm cách đột nhập vào căn phòng bí mật nơi cất giữ đề thi. Để xóa dấu vết, nam sinh này còn dùng búa tạ đập vỡ camera giám sát trong căn phòng bí mật và khôi phục lại hiện trường. Tối hôm đó, Dương Bác nghiên cứu đề thi cả đêm và cố gắng ghi nhớ tất cả đáp án.
Ảnh minh họa: Toutiao
Rồi ngày thi cũng đến, mọi chuyện vẫn tốt đẹp cho đến khi nam sinh này nhận được đề thi và phát hiện nó không giống với tờ đề mà cậu biết trước đó. Hóa ra, sự việc “trộm đề thi” đã bị cơ quan giáo dục phát giác. Cảnh sát cũng đã được điều động vào cuộc điều tra. Để kỳ thi được diễn ra một cách bình thường, đề thi dự phòng đã được sử dụng thay thế cho đề thi chính thức.
Kỳ thi đại học năm đó, Dương Bác đạt 515 điểm và vẫn là một trong số những học sinh có thành tích cao của trường. Tuy nhiên, khi niềm vui này đến chưa được bao lâu, Dương Bác đã bị cảnh sát bắt giữ vì tội lấy trộm tài liệu bí mật của nhà nước Trung Quốc lĩnh vực giáo dục và đào tạo. Biết được tin này, cha mẹ và thầy cô của Dương Bác vô cùng bàng hoàng bởi trong mắt họ, cậu luôn là học sinh ngoan ngoãn và có thành tích tốt.
Theo thông tin từ phía cảnh sát, dù Dương Bác đã cố gắng che dấu hành vi sai phạm của mình, thế nhưng từ dấu vân tay và một vài manh mối mà nam sinh này để lại, họ đã xác định được cậu chính là thủ phạm ăn trộm đề thi. Qua thẩm tra, đối tượng này cuối cùng cũng đã cúi đầu nhận tội. 7 năm tù chính là cái giá mà nam sinh này phải trả giá cho hành động dại dột của mình.
Ảnh minh họa: Toutiao
Về phía cha mẹ Dương Bác, sau khi biết rõ ngọn ngành sự việc, họ đau khổ và vô cùng ân hận khi biết sự kỳ vọng to lớn của mình lại chính là nguyên nhân khiến con trai có hành vi cực đoan như vậy. Tuy nhiên, hối hận lúc này cũng đã muộn màng.
Có thể thấy, sự kỳ vọng của cha mẹ đối với con cái không chỉ đơn thuần là một mong muốn, mà còn là một yếu tố quan trọng đối với sự phát triển và sức khỏe tinh thần của trẻ. Nếu sự kỳ vọng đó vượt quá khả năng thực tế của con, nó có thể trở thành một áp lực đè nặng lên tâm trí, khiến trẻ không chỉ mệt mỏi về cả thể chất mà cả tinh thần. Thậm chí có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng như trường hợp của nam sinh Dương Bác nói trên.
Chính vì vậy, thay vì đặt quá nhiều kỳ vọng lên con cái, phụ huynh cũng đồng hành cùng con để hiểu và nắm vững tình hình cũng như nhu cầu của con mình. Từ đó, đưa ra được phương pháp giúp con giữ vững tinh thần và tiến bước trên con đường phát triển bản thân.
(Theo Toutiao)
