Theo bác sĩ Lê Kiến Ngãi - trưởng khoa dự phòng và kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Nhi trung ương, chỉ trong 7 ngày nghỉ Tết Nguyên đán, có đến gần 90 bệnh nhi đến viện thăm khám do bị động vật tấn công. Chủ yếu trẻ bị động vật cào, cắn khi mọi người đi chơi, thăm hỏi trong dịp Tết.
"Điều đáng nói rất nhiều vật nuôi tấn công người đã không được tiêm vắc xin phòng dại trước đó. Vào các đợt nghỉ dài, người dân tiếp cận với huyết thanh và vắc xin phòng dại cũng khó khăn, làm tăng nguy cơ mắc bệnh", bác sĩ Ngãi cho hay.
Bác sĩ Ngãi chia sẻ trường hợp điển hình là bé trai 7 tuổi (trú tại Bắc Giang). Bé trai đi chúc Tết nhà bà ngoại thì bị chó cắn vào vùng lưng, bụng, đùi, đến mức lộ ruột ra ngoài và thủng ruột.
Khi chuyển đến Bệnh viện Nhi trung ương, trẻ được cấp cứu, phẫu thuật cắt bỏ một đoạn ruột, sau đó được tiêm huyết thanh và vắc xin phòng dại kịp thời.
Một trường hợp khác là bé gái 6 tuổi (trú tại Mỹ Đức, Hà Nội) cũng bị chó nhà nuôi cắn vào đầu, mặt khiến lộ vùng xương sọ hai bên đỉnh đầu. Sau khi được sơ cấp cứu tại bệnh viện địa phương, trẻ được chuyển đến Bệnh viện Nhi trung ương để tiếp tục theo dõi, điều trị và tiêm huyết thanh, vắc xin phòng bệnh dại.
Bác sĩ Ngãi cho hay bệnh dại là bệnh viêm não tủy cấp tính do vi rút, lây truyền từ động vật sang người chủ yếu qua vết cắn hoặc vết cào, liếm của động vật bị dại lên trên da bị tổn thương.
Thời gian ủ bệnh dại ở người thông thường là từ 1-3 tháng sau phơi nhiễm, hiếm khi có trường hợp thời gian ủ bệnh ngắn dưới 9 ngày hoặc dài tới một vài năm.
Thời gian ủ bệnh phụ thuộc vào tình trạng nặng nhẹ của vết cắn, vị trí của vết cắn có liên quan đến nơi có nhiều dây thần kinh, khoảng cách từ vết cắn đến não, số lượng vi rút xâm nhập. Vết cắn càng nặng và gần thần kinh trung ương thì thời gian ủ bệnh càng ngắn.
"Khi bị chó, mèo hoặc động vật hoang dại cắn hoặc gây tổn thương, mọi người cần nhanh chóng tới các cơ sở y tế để được tư vấn, hướng dẫn dự phòng. Cần tuân thủ các biện pháp dự phòng để có hiệu quả tốt nhất.
Bên cạnh đó, người dân tuyệt đối không tự ý điều trị bằng thuốc nam, hoặc đi lấy nọc, đắp lá cây… chưa được chứng minh có hiệu quả phòng bệnh dại. Ngược lại, có thể gây nguy hiểm, tạo điều kiện cho vi rút xâm nhập vào cơ thể nhanh chóng hơn hoặc gây ra các tình trạng nhiễm trùng cơ hội", bác sĩ Ngãi khuyến cáo.
Tiêm phòng dại càng sớm càng tốt
Bác sĩ Ngãi cho biết thêm theo hướng dẫn của Bộ Y tế, huyết thanh kháng dại được tiêm càng sớm càng tốt vào ngày đầu sau khi bị cắn. Trường hợp không thể tiêm vào ngày đầu sau khi bị cắn thì tiêm trong vòng 7 ngày sau mũi vắc xin đầu tiên. Tiêm vắc xin phòng dại sớm với số liều tùy thuộc miễn dịch với dại đã có trước đó, tình trạng vết cắn và tình trạng con vật theo dõi được.
Các bác sĩ khuyến cáo khi bị động vật cào, cắn cần đưa nạn nhân đến các cơ sở y tế sớm để được sơ cứu, xử lý vết thương. Đồng thời phải tiêm ngay, càng sớm càng tốt huyết thanh kháng dại và vắc xin mới giúp ngăn chặn bệnh bùng phát và tử vong.