Ung thư gan ở Việt Nam chiếm tỷ lệ cao: Ai là người có nguy cơ mắc?

Nhóm đối tượng có nguy cao gấp 100 lần

PGS.TS.BS Bùi Hữu Hoàng, Trưởng khoa Tiêu hoá, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết, ung thư gan là căn bệnh phổ biến trên thế giới. Ung thư gan có tỷ lệ tử vong rất cao do diễn diễn biến âm thầm đa số phát hiện muộn. Điều quan trọng nhất trong điều trị ung thư gan là phải phát hiện sớm.

Theo thống kê của GLOBOCAN 2020 tần suất ung thư gan tại Việt Nam khá cao. Đặc biệt nam giới ung thư gan chiếm hàng đầu trong các loại ung thư. Ở phụ nữ ung thư gan đúng thứ 3 trong các loại ung thư. Tỷ lệ ung thư gan ở nam giới gấp 4 lần ở nữ giới. Tỷ lệ tử vong của ung thư gan tương đương với tỷ lệ phát hiện.

"Việt Nam thuộc vùng dịch tễ viêm gan siêu virus B, C là nguyên nhân chủ yếu gây ra ung thư gan. Vì vậy, tỷ lệ ung thư gan ở Việt Nam chiếm tỷ lệ khá cao. Do vậy, để phòng ngừa ung thư gan cần phải có những biện pháp dự phòng ngăn ngừa tiến thành ung thư", bác sĩ Hoàng nói.

Theo bác sĩ Hoàng không phải người nào cũng bị ung thư gan. Ung thư gan có nguy cơ cao mắc ở người có bệnh gan mãn tính. 2 bệnh có nguy cơ cao dẫn tới ung thư gan cao nhất là viêm gan virus B và viêm gan virus C.

Gan thường và gan bị ung thư, ảnh minh hoạ.

Trong đó, viêm gan virus B có tầng suất gây ung thư gan cao nhất. Đặc biệt ở nam giới trên 40 tuổi; Có tiền căn gia đình bị ung thư gan.

Ở người viêm gan virus có tải lượng virus cao trên 2000IU/ml, đồng nhiễm thêm các virus khác (HIV, HCV), xowgan thì nguy cơ tiến triển thành ung thư gan cao hơn gấp 100 lần người bình thường.

Ung thư gan cũng có tỷ lệ mắc cao ở người xơ gan do rượu hoặc do bất kỳ nguyên nhân nào. Ngoài ra, bệnh lý viêm gan tự nhiễm, xơ gan do ứ mật cũng tăng nguy cơ mắc bệnh.

Bác sĩ Hoàng khuyến cáo, thời gian gần đây tại Việt Nam có một mặt bệnh mới nổi đó là gan nhiễm mỡ. Người có gan nhiễm mỡ nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm có thể dẫn tới tình trạng xơ gan tiến triển thành ung thư gan.

Một số độc chất như aflatocxin từ nấm ở ngũ cốc, khói độc ở hút thuốc lá cũng làm tăng yếu tố nguy cơ ung thư đối với người đã có sẵn bệnh lý về gan.

Ung thư gan thường phát hiện muộn

Bác sĩ Hoàng cho biết, đa phần các trường hợp phát hiện ung thư gan thường muộn. Nguyên nhân là do ung thư gan thường phát sinh và tiến triển thầm lặng không triệu chứng trong giai đoạn đầu ở bệnh nhân viêm gan virus B và C mạn hoặc xơ gan. Tới thời điểm phát hiện thường bệnh nhân ở mắc ung thư. Đa phần các bệnh nhân phát hiện khi có biến chứng của ung thư. Ví dụ, bệnh nhân có đau tức hạ sườn phải hoặc bệnh nhân ăn uống khó…

Ở Châu Á, tần suất mới mắc của ung thư gan và xơ gan trong đối tượng thấp trước 35-40 tuổi, nhưng sau đó tăng nhanh theo cấp độ nhân.

Ung thư có phát hiện sớm được hay không? Bác sĩ Hoàng cho biết, ung thư gan dù tiến triển âm thầm nhưng phải có thời gian. Ví dụ khối u từ 1cm tăng lên 2cm phải có thời gian ít nhất 100 ngày. Do vậy, theo dõi định kỳ sẽ sớm phát hiện được tình trạng ung thư gan. Ở nhóm bệnh nhân có nguy cơ cao sẽ được bác sĩ khuyến cáo tầm soát 3-6 tháng/lần.

Theo bác sĩ Hoàng để phát hiện ung thư gan có thể làm xét nghiệm siêu âm ổ bụng, không quá đắt tiền. Đối với nhóm người có nguy cơ cao bác sĩ sẽ chỉ định làm thêm xét nghiệm AFP do tế bào ung thư tiết ra.

"Ung thư gan ở giai đoạn sớm có thể chữa triệu để bằng phẫu thuật, hủy u bằng sóng cao tần… Khi khối u quá lớn 10cm trở lên, chiếm gần hết gan điều trị sẽ tốn kém, dễ tái phát và phải dùng các biện pháp kết hợp nhưng hiệu quả không được như mong muốn", PGS Hoàng nói.

Chuyên gia tiêu hóa cho biết cách phòng ngừa ung thư gan tốt nhất là đi kiểm tra sức khỏe định kỳ. Nếu có bệnh gan thì phải điều trị dứt điểm và quản lý bệnh để không tiến triển thành ung thư gan.